2024 оны 2 дугаар сарын дунд арав хоногт ХАА-н үйлдвэрлэлд цаг агаарын байдал хэрхэн нөлөөлсөн тухай тойм

Агаарын температур: Агаарын дундаж температур энэ арав хоногт Тариат, Хашаат, Өлзийт, ӨндөрУлаан сумдын нутгаар -18,0... -20,5 градус, бусад сумдын нутгаар -13,2... -17,7 градус хүйтэн байлаа. Агаарын температурыг олон жилийн дундажтай харьцуулахад  Эрдэнэбулган, Эрдэнэмандал, Цэцэрлэг, Хашаат  сумдын нутгаар олон жилийн дунджаас -1,4... -3,1 градусаар хүйтэн, бусад сумдын нутгаар олон жилийн дунджийн орчим байсан байна.Агаарт өдөртөө аймгийн ихэнх нутгаар 1,0-6,0 градус дулаан байсан байна. Агаарт шөнөдөө Өлзийт, Чулуут, Хайрхан, Өгийнуур  сумдын нутгаар -38,0... -43,0 градус,  бусад  сумдын нутгаар -32,0...  -37,0 градус хүйтэн байсан байв. Агаарт -30,0 градусыг давж хүйтэрсэн өдөр аймгийн бүх сумдын нутгаар 2-3 өдөр ажиглагдсан байлаа.

Хөрсний гадаргын температур: Хөрсний  гадаргын  дундаж  температур энэ арав хоногт аймгийн ихэнх сумдын  нутгаар -16,0... -21,0 градус хүйтэн  байлаа. Хөрсний гадарга дээр өдөртөө Эрдэнэбулган, Төвшрүүлэх сумдын нутгаар 17,0-22,0 градус дулаан, бусад сумдын нутгаар 3,0...7,0 градус дулаан байв. Хөрсний  гадарга дээр шөнөдөө  Чулуут, Өлзийт, Өгийнуур сумдын нутгаар -40,0... -45,0 градус, бусад сумдын нутгаар -38,0...–39,0 градус  хүйтэн  байсан байна.Хөрсний гадарга дээр 40 градусыг давж хүйтэрсэн өдөр Чулуут, Өгийнуур, Өлзийт сумдын нутгаар 2 өдөр ажиглагдсан байлаа.

Хур тунадас: Энэ арав хоногт  аймгийн нийт нутгаар  0,0-4,6  мм тунадас орсон байлаа.Орсон хур тунадасны хэмжээг олон жилийн дундажтай харьцуулахад Тариат, Төвшрүүлэх, Хотонт сумдын  нутгаар  олон жилийн  орчим,  Чулуут, Хангай, Цахир сумдын нутгаар олон жилийн дунджаас бага , бусад нутгаар олон жилийн дунджаас ахиу хур тунадас орсон байлаа.

Салхи: Энэ арав хоногт аймгийн  нийт нутгаар салхины хамгийн  их хурд түр  зуур секундэт 9-23 метр хүртэл ширүүссэн бөгөөд хамгийн их хурд нь Эрдэнэмандал сумын нутгаар  түр зуур секундэт 23 метр  хүрсэн байна. 10 м/с–ээс их салхитай өдөр Хашаат сумын нутгаар ажиглагдаагүй, бусад  сумдын нутгаар 1-6 өдөр  ажигглагдсан байлаа.

Цасан бүрхүүл:Энэ сарын 20-ны байдлаар сумын төвийн ойролцоо хэмжсэн цасны мэдээгээр   аймгийн нийт нутгаар  цастай байна.  (Зураг 1,2 )

                                         Зураг1  

Зураг 2

Цаг хүндэрсэн үеийн  цасны нэмэлт ажиглалтын мэдээгээр (багт хийсэн цасны мэдээ)  Тариат, Эрдэнэмандал, Өлзийт, Төвшрүүлэх, Жаргалант, Хайрхан, Цахир  сумдын нийт нутгаар, Батцэнгэл сумын баруун, зүүн, Булган сумын баруун ,  Өгийнуур сумын баруун, зүүн, ӨндөрУлаан сумын зүүн,  Хангай сумын зүүн, баруун,  өмнө, Чулуут сумын баруун, хойд хэсгийн нутгуудаар  цасны дундаж зузаан 19-40 см, цасны нягт 0.30-0.46 г/см³,   бусад сумдын нутгаар цасны дундаж зузаан 5-20  см, цасны нягт 0,13-0,29 г/см³ байна.

ХАА-н үйлдвэрлэлд цаг агаарын нөлөөлөл: МАА-н үйлдвэрлэлд  малд нэмэгдэл тэжээл өгөх, отор нүүдэл  зэрэг ажлууд явагдаж байна.Аймгийн нийт нутгаар малын усан хангамж  дунд байлаа.Энэ сарын 21-ны байдлаар аймгийн нийт нутгаар  өдөр шөнийн темпертурын хэлбэлзлэл ихтэй,  салхи шуурга ихтэй байгаа нь зам даваа хаагдах, мал хорогдох,   малын бэлчээрлэлт,  өвөлжилтийн байдлыг хүндрүүж байна,

                                           ХААЦУ-ЫН ЕРӨНХИЙ ТЕХНОЛОГИЧ ИНЖЕНЕР Н.ГАЛДИГМАА